Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2011

"Το βάλς του τρένου". Η γέννηση ενός τραγουδιού


Παρακαλώ, αφού φτάσατε μέχρι εδώ, ακούστε και διαβάστε όλη τη δημοσίευση...

Δεν ξέρω γιατί έχώ συνδυάσει το βαλς με τον αποχαιρετισμό. Ίσως να είναι απόρροια του τίτλου του βιβλίου του Κούντερα που μου άρεσε, επιρροή από τα βαλσάκια που έγραφε η Καραΐνδρου για τις ταινίες του Αγγελόπουλου(o "Mελισσοκόμος" νομίζω ήτανε τότε) ή, ίσως, θαμμένη μνήμη κάποιας ταινίας που μισοείδα κάποτε σε κάποια "Κινηματογραφική λέσχη", νανουρισμένος από το περασμένο της ώρας, το αναμενόμενο πρωινό σχολικό ξύπνημα, την γλυκειά εφηβική δίψα να ανοίξω τους ορίζοντες μου και την ανιαρη (σε βαθμό βάλιουμ) εισαγωγή του Μπακογιαννόπουλου... Ίσως δεν ξέρω τι... Πάντως αυτή η υπόγεια θλίψη του βάλς πάντα μου έφερνε στο νού την γλυκειά απελπισία των αναπόφευκτων αποχωρισμών... Γλυκειά, μα απελπισία...Και τι κινηματογραφικότερο από έναν αποχωρισμό σε τραίνο. (Ίσως και για αυτό έφαγα κόλλημα με το "Famous blue raincoat" αργότερα) Αργός, μακρόσυρτος, σπαραξικάρδιος... Το είδος εκείνο του χωρισμού που ταυτόχρονα σε κάνει κομμάτια- γιατί χωρισμός είναι, πονάει- και ταυτόχρονα, ταυτόχρονα λέω, σου προκαλεί μια μαζοχιστικά θριαμβική απόλαυση . Γιατί ξέρεις πως ζεις μια μεγαλόπρεπη στιγμή, μια πένθιμη μα ηρωική στιγμή, μια στιγμή από κείνες που χωρίζουν τη ζωή σου σε πριν και σε μετά . Προ στιγμής και μετά στιγμής... Σαν τη "μέρα τη δίκοπη που 'χε τα πάντα αλλάξει", τη "μέρα που κόβει το καιρό στα δύο ", που 'λεγε κι ο Σεφέρης, όπως εκείνα τα "τραγικά πράγματα" που η απουσία τους στέρησε τη ζωή του Καρυωτάκη...

'Οπως και να' χει, το θέμα είναι πως την ώρα που νομίζατε εσείς πως σας φυλάω από τους Τούρκους και κοιμόσασταν ήσυχοι, εγώ σε κάποια σκοπιά σε ένα βουνό στη Κω, με το όπλο παρατημένο και το κράνος στο έδαφος, έχοντας αγκαλιά την κιθάρα, βρέθηκα να γράφω τραγουδάκια... Και τι άλλο θα μπορούσε να γράψει ένας φαντάρος, που έχει βάλει τη ζωή του σε γύψο και έχει αποχαιρετήσει ότι μετράει (αν κι όχι σε σιδηροδρομικό σταθμο, μα σε λιμάνια, Κτέλ κι αεροδρόμια) παρά ένα βαλς του τρένου, ένα βαλς αποχωρισμού. Έστω και κουτσό... Για τις στιγμές που δεν έζησε, για τις εμπειρίες που στερήθηκε, για τις ταινίες που δεν είδε, για τα τραγούδια που δεν τελείωσε... Επ! Μισό λεπτό. ένα τραγούδι το τέλειωσε... Γιατί το σπερματικό γεγονός του εν λόγω τραγουδιού που θα ακούσετε πιο κάτω οι πιο γενναίοι από σας ήταν μια ιδέα του Στέλιου (αυτή ) που ηχογραφήσαμε στα γρήγορα σε μια πρόβα , λίγο πριν φυγω απ' την Αθήνα και πάω φαντάρος... Δεν θυμάμαι ποιος από τους δυο μας σκέφτηκε τον τίτλο, πάντως αυτός ήταν από την αρχή... Ως γνωστόν,η φύση σιχαίνεται τα κενά και εγώ σιχαίνομαι τα μισά. Ποτέ δεν μου αρέσαν τα μισοτελειωμένα πράγματα... Σε λιγάκι έφυγα από την Αθήνα, και στο χωριό, περιμένοντας να πάω φαντάρος, δούλεψα λίγάκι το μουσικό μέρος, έβαλα μια εισαγωγή, ανέπτυξα μια ακόμα μελωδική γραμμή για ρεφρέν και πάσχιζα απο τα παλιά μου στιχουργικά σκαριφήματα να βρώ κάτι να ντύσω τη μελωδία, καθότι δεν μου 'ρχότανε καμιά καινούρια ιδεα για στίχους ... Μέχρι που βρήκα κάποια στιγμή γραμμένο και ξεχασμένο αυτό το στιχούργημα που δεν τέλειωσε ποτέ, όπως δείχνει και το μή-μέτρο στους περισσότερους στίχους και η αμήχανη, βαρετή ομοιοκαταληξία ( όπου υπάρχει)...
ΣΕΝΑΡΙΟ

Το σκηνικό στην αποβάθρα. Κόσμος πολύς.
Το πλοίο φεύγει, τελειώνει η ώρα της αναμονής.
Είναι σκοτάδι, κοντά μεσάνυχτα και βρέχει.
Στιγμές γεμάτες ένταση – κανένας δεν αντέχει.

Αυτός λίγο σκυφτός, σα να μου φαίνεται κλαμένος
κρατά στα χέρια του τα χέρια της , πολύ συγκινημένος.
Αυτή με μάτια κόκκινα, μες τα δικά του αχόρταγα κοιτά
και προσπαθεί τα δάκρυα της μάταια να κρατήσει.

Κάπου βουίζουν μηχανές ,κάποια σειρήνα χτυπάει
κι οι επιβάτες θ’ ανεβούν μακριά το πλοίο να τους πάει.
Διακριτικά πολύ στην ώρα τούτη του χαμού ,
κάπου βαθιά ακούγεται το «Βαλς του Αποχαιρετισμού».

Χάνεται η οθόνη ξαφνικά και κάθε ήχος
κι έπειτα χτίζει η σιωπή πελώριο τείχος.
The end! Προσαρμογή υπότιτλων… Καλή σας νύχτα.
Πέφτουν τα γράμματα, βγαίνω ψηλαφητά, σκοτάδι πήχτρα.


Ω, τι χάρα! Το πλαίσιο για το τραγουδάκι μου έτοιμο. Κινηματογραφική μάτια, αλλάζουμε το πλοίο με τρένο, αναφορά σε "Βαλς αποχαιρετισμού", αποχωρισμός και συγκίνηση, ερωτική ιστορία κι ένας ωραιότατος (άρα καλύπτεται κι ο φιλόλογος μέσα μου) dream within a dream εγκιβωτισμούλης, καθώς μαθαίνουμε την ιστορία μέσω της παρακολούθησης της ως ταινία από τον αφηγητή των στίχων... Άψογα! Άψογα? Οι στίχοι αντιστάθηκαν σθεναρα με επιμονή γαϊδάρου Κυπραίου σε κάθε προσπάθεια μου να τους διασκευάσω ή να τους τροποποιήσω , ώστε να "χωρούν" στη μελωδία... Κάπου εκεί πήγα φαντάρος και μπήκε η ζωή μου στο ψυγείο... Μετά βρέθηκα σε ένα τάγμα στη Κω κι "εξορισμένος" (τι χαρά!) σ' ενα φυλάκιο στο βουνό... Ελεύθερος από την πολύ στρατίλα, παρίστανα πως είχα ξαναβρεί τη ζωή μου και έφερα μαζί και τη κιθάρα μου... Ώσπου ένα απογευματάκι, εκεί που φύλαγα σκοπιά σε κάτι ξεχασμένες αποθήκες, μυστηριωδώς πως εγινε το θαύμα... Βρήκα τη σύμβαση που έψαχνα για να γράψω τους (ελαφρά σουρεαλιστικούς) στίχους μου. Το "Βάλς του τρένου" μου είναι το "Βάλς του Αποχαιρετισμού" που ακούγεται στην ταινία που αναφέρεται στο "Σενάριο" μου. Είναι οι σκέψεις και τα συναισθήματα του ήρωα της ταινίας, καθώς φεύγει το τρένο, φεύγει με την αγαπημένη του και αυτός περπατάει μες τη βροχή με την καρδιά κομμάτια (γιατί η καρδιά του είναι κομμάτια, μην κοιτάτε που κάνει ευφυολογήματα και λογοπαίνγια για την "αγάπη του συρμού" και το παίζει τζάμπα Μπόγκαρτ. Αυτοσαρκάζεται κι αυτοοικτίρεται και σαν την αλεπού, που όσα δεν φτάνει κάνει κρεμαστάρια, αντρειεύεται στο αναπόφευκτο μπας και περάσει το βράδυ...) πάει να συναντήσει τους τίτλους τέλους. Κι είναι το τραγούδι που συνοδεύει τον αφηγητή μου, καθώς φεύγει από την σκοτεινή αίθουσα του σινεμα, για να χαθεί στη σκοτεινή πολη... 'Η ίσως "Το βάλς του τρένου" είναι ένας δικός του "σαν σε φιλμ μελό" χωρισμός, που του τον θύμισε η ταινία και τον σκέφτεται βγαίνοντας από την αίθουσα... Ίσως, πάλι, η ταινία να ήταν η ζωή του αλά "All that jazz" και (ακολουθεί αναφορά στην προηγούμενη ταινία, φίλε αναγνώστη, η ανάρτηση αυτή είναι τα μάλα σινεφίλ ) η "bye bye life, bye bye hapinnes" αποχώρηση του απο το σινεμά ο θάνατος του... Ποιος ξέρει?

ΤΟ ΒΑΛΣ ΤΟΥ ΤΡΑΙΝΟΥ .

Γαλάτσι, Σεπτέμβριος 1996-Καστέλο, Κως Οκτώβριος1997

Βρήκες το σταθμό κι ένα τραίνο που φεύγει.
Σαν σε φιλμ μελό, θα φύγεις, θα χαθείς.
Πέφτει η βροχή σε χτυπάει και χορεύει.
Λάθος ή σωστό δεν ξέρεις , λες, να πεις.

Ξεκίνα τραίνο, πάρτη μακριά!
Κι αυτή η αγάπη ήτανε του συρμού .
Πάρτη και σφύρα στη νύχτα βαθιά
ένα κουτσό βαλς χωρισμού.

Σαν πικρός καφές , σα σπασμένη μπαλάντα
Λάθη τακτικής και μπλόφες της στιγμής.
Άλλαξαν πλευρά το "ποτέ" και το "πάντα"
πιάσανε φωτιά οι ράγες της φυγής.

Ουπς! Μόλις το συνειδητοποίησα: Έγραψα μια ανάρτηση για τη γέννηση του τραγουδιού( που υποτιθεται πως είναι τραγούδι )των τίτλων τέλους μιας ταινίας που είχε παρακολουθησει ο αφηγήτης ενός στιχουργήματος που έφτιαξα κι εκφράζει τα συναισθήματα του ήρωα της υποτιθέμενης ταινίας ...
Δεν είμαι καλά!!!!


Υ.Γ. : Το βίντεο που συνοδεύει το τραγούδι είναι "απόνερο" από μια ταινία των αδερφών Κοέν... Πιθανότα από το "Ο Άνθρωπός που δεν ήταν εκεί". Περιέχονταν στα έχτρα του DVD. Μια χαρά δεν ταίριαξε? Το δόγμα "μην πετάξεις τίποτα" έχει και τα τυχερά του τελικά...
Υ.Γ.2 : Μάλλον το τραγούδι απαιτεί μια πιο crooner ερμηνεία... Αλλά καθώς ηχογραφούσα χωρίς μικροφωνο, έπρεπε να τραγουδάω λίγο πιο δυνατά για να ακουστώ...


2 σχόλια:

  1. Θὰ περάσουν ἀποπάνω μας ὅλοι οἱ τροχοὶ
    στὸ τέλος
    τὰ ἴδια τὰ ὄνειρά μας θὰ μᾶς σώσουν.
    Ἀγάπη μεῖνε στὴν καρδιὰ —
    αὐτὸς ἂς εἶναι ὁ κανὼν τοῦ τραγουδιοῦ σου.
    Μὲ τὴν ἀγάπη
    Θὰ σηκώσουμε τὴν ἀπελπισία μας
    Ἀπ᾿ τὸ ἀμπάρι τοῦ κορμιοῦ.
    Δὲν εἶναι φορτίο γιὰ τὴ χώρα τῶν ἀγγέλων
    ἡ ἀπελπισία.
    Καὶ προπαντὸς
    ἂς μὴν ἀφήσουμε τὴν ἀγάπη
    νὰ συνωστίζεται μὲ τόσα αἰσθήματα…
    Νὰ γυρίζεις — αὐτὸ εἶναι τὸ θαῦμα -—νὰ γυρίζεις
    στὴν καλὴ πλευρά σου.
    Ν.Καρούζος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Χμ, έχω και τέτοιο τραγουδάκι... Παρακάτω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή